Cách Tạo Mã Số Thuế (IRD Number) và Mở Tài Khoản Ngân Hàng Tại New Zealand

New Zealand là điểm đến lý tưởng cho du học sinh, người lao động, và những ai muốn định cư nhờ môi trường sống an toàn, kinh tế phát triển, và hệ thống hành chính minh bạch. Để làm việc, học tập, hoặc sinh sống tại đây, bạn cần có Mã số thuế (IRD number) và tài khoản ngân hàng tại New Zealand. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách tạo mã số thuế và mở tài khoản ngân hàng, từ thủ tục, giấy tờ cần thiết, đến các mẹo hữu ích để tiết kiệm thời gian và chi phí.

1. Mã Số Thuế (IRD Number) Là Gì? Tại Sao Cần IRD Number?

Mã số thuế (IRD number) là một mã số định danh thuế cá nhân hoặc tổ chức, được cấp bởi Inland Revenue Department (IRD) của New Zealand. Đây là mã số duy nhất, sử dụng để quản lý thuế thu nhập, các quyền lợi như trợ cấp, và các giao dịch tài chính khác. IRD number tương tự như mã số thuế cá nhân ở Việt Nam hoặc Social Security Number ở Mỹ.

Tại sao cần IRD number?

• Tránh thuế cao: Nếu không có IRD number, thu nhập của bạn sẽ bị khấu trừ thuế ở mức không khai báo (non-declaration rate), lên đến 45%.
• Giao dịch tài chính: Cần IRD number để mở tài khoản ngân hàng, tham gia KiwiSaver (chương trình tiết kiệm hưu trí), hoặc nhận lương từ nhà tuyển dụng.
• Quyền lợi chính phủ: IRD number cần thiết để xin trợ cấp như học bổng, trợ cấp gia đình, hoặc vay vốn sinh viên.
• Kinh doanh: Nếu bạn mở công ty, tổ chức, hoặc làm freelancer, bạn cần IRD number riêng cho doanh nghiệp.

Ai cần IRD number?

• Người làm việc tại New Zealand (bao gồm cả du học sinh làm thêm).
• Người nhận thu nhập từ đầu tư, lợi tức, hoặc kinh doanh.
• Người mua/bán bất động sản hoặc tham gia các chương trình tài chính như KiwiSaver.

2. Cách Tạo Mã Số Thuế (IRD Number) Tại New Zealand

Quy trình xin IRD number phụ thuộc vào việc bạn đang ở New Zealand hay ở nước ngoài, và tình trạng visa của bạn (công dân, visa làm việc, visa du học, v.v.). Dưới đây là các bước chi tiết.

Bước 1: Chuẩn bị giấy tờ cần thiết

Để xin IRD number, bạn cần các tài liệu sau:

• Giấy tờ tùy thân:
  • Hộ chiếu (bản sao có chứng thực nếu nộp qua bưu điện).
  • Số đơn xin visa New Zealand (Immigration NZ Application Number) nếu bạn có visa du học, làm việc, hoặc định cư.
• Mã số thuế từ quốc gia gốc:
  • Nếu bạn đã có mã số thuế ở Việt Nam (hoặc quốc gia khác), cung cấp bản sao tài liệu này (ví dụ: mã số thuế cá nhân ở Việt Nam). Nếu không có, bạn cần giải thích lý do, ví dụ: “Thu nhập dưới ngưỡng chịu thuế”.
• Tài khoản ngân hàng New Zealand:
  • Bạn cần cung cấp chứng minh tài khoản ngân hàng New Zealand “hoạt động đầy đủ” (fully functional bank account). Đây có thể là:
    • Sao kê ngân hàng (bank statement) cho thấy có giao dịch gửi/rút tiền.
    • Thư xác nhận từ ngân hàng.
  • Nếu chưa có tài khoản ngân hàng, bạn có thể cung cấp thư xác nhận từ một tổ chức tài chính được IRD chấp thuận (customer due diligence).
• Chứng minh địa chỉ:
  • Hóa đơn tiện ích (điện, nước, internet) hoặc hợp đồng thuê nhà tại New Zealand.
  • Nếu bạn ở nước ngoài, cung cấp hóa đơn hoặc sao kê ngân hàng từ địa chỉ hiện tại (cần bản dịch công chứng nếu không phải tiếng Anh).
• Mục đích xin IRD:
  • Nếu xin IRD để làm việc, cung cấp hợp đồng lao động hoặc visa làm việc.
  • Nếu mua bất động sản, cung cấp hợp đồng mua bán hoặc thư từ luật sư/môi giới.

Lưu ý: Nếu tài liệu không phải tiếng Anh, bạn cần bản dịch công chứng từ dịch vụ được IRD chấp thuận.

Bước 2: Nộp đơn xin IRD number

Có 2 cách nộp đơn:

1. Nộp trực tuyến:

• • Truy cập myIR portal để tạo tài khoản và nộp đơn.
  • Điền mẫu đơn trực tuyến, tải lên các tài liệu cần thiết.
  • Ưu điểm: Nhanh hơn, nhận IRD number qua email hoặc SMS trong 2-8 ngày làm việc.

2. Nộp qua bưu điện hoặc trực tiếp:

• • Tải mẫu đơn IR742 từ www.ird.govt.nz hoặc lấy tại bưu điện New Zealand (PostShop).
  • Gửi bản sao chứng thực các tài liệu đến: offshore@ird.govt.nz (cho người ở nước ngoài) hoặc mang trực tiếp đến văn phòng IRD/AA Centre/PostShop.
  • Thời gian xử lý: 10-12 ngày làm việc, hoặc 20 ngày nếu nhận qua thư.

Bước 3: Nhận IRD number

• IRD number có 8 hoặc 9 chữ số, được gửi qua email, SMS, hoặc thư bưu điện.
• Bạn giữ mã này suốt đời, trừ khi có thay đổi lớn (ví dụ: thành lập doanh nghiệp mới cần IRD number riêng).
• Nếu mất IRD number, bạn có thể kiểm tra trên tài liệu tài chính (hợp đồng lao động, sao kê ngân hàng) hoặc liên hệ IRD qua số 0800 227 774.

Chi phí:

• Xin IRD number hoàn toàn miễn phí.

Mẹo xin IRD number

• Mở tài khoản ngân hàng trước khi xin IRD number, vì đây là yêu cầu bắt buộc trong hầu hết các trường hợp.
• Nếu ở nước ngoài, sử dụng tùy chọn cho phép IRD kiểm tra thông tin với Immigration NZ để giảm bớt giấy tờ.
• Kiểm tra kỹ tài liệu trước khi nộp để tránh trì hoãn. Nếu nộp giấy, đảm bảo bản sao rõ ràng và được chứng thực.

3. Cách Mở Tài Khoản Ngân Hàng Tại New Zealand

Mở tài khoản ngân hàng tại New Zealand là bước quan trọng để quản lý tài chính, nhận lương, và hỗ trợ xin IRD number. Các ngân hàng lớn như ANZ, ASB, BNZ, Westpac, và Kiwibank cung cấp nhiều lựa chọn phù hợp cho du học sinh, người lao động, và người định cư.

Bước 1: Chọn ngân hàng phù hợp

• ANZ: Ngân hàng lớn nhất New Zealand, có hơn 800 chi nhánh và ATM toàn cầu, hỗ trợ mở tài khoản từ nước ngoài tối đa 90 ngày trước khi đến.
• ASB: Cung cấp dịch vụ hỗ trợ người mới đến, có tài khoản dành riêng cho du học sinh.
• BNZ: Sử dụng RealMe để xác minh trực tuyến, phù hợp cho người cần mở tài khoản nhanh.
• Westpac: Có các gói tài khoản không phí cho sinh viên.
• Kiwibank: Ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước, thân thiện với người mới đến, có chi nhánh tại bưu điện.

Mẹo: Chọn ngân hàng có chi nhánh gần nơi bạn ở hoặc trường học, hoặc ngân hàng mà nhà tuyển dụng sử dụng để giảm phí giao dịch.

Bước 2: Chuẩn bị giấy tờ

Để mở tài khoản ngân hàng, bạn cần:

• Giấy tờ tùy thân:
  • Hộ chiếu (còn hiệu lực).
  • Visa New Zealand (visa du học, làm việc, hoặc định cư). Lưu ý: Visa du lịch hoặc visa dưới 6 tháng có thể không đủ điều kiện mở tài khoản tại một số ngân hàng.
• Chứng minh địa chỉ:
  • Hợp đồng thuê nhà, thư xác nhận từ ký túc xá, hoặc hóa đơn tiện ích tại New Zealand.
  • Nếu ở nước ngoài, cung cấp hóa đơn tiện ích hoặc sao kê ngân hàng từ địa chỉ hiện tại (kèm bản dịch công chứng nếu cần).
• Mã số thuế quốc gia gốc:
  • Mã số thuế cá nhân từ Việt Nam hoặc quốc gia bạn từng nộp thuế. Nếu không có, giải thích lý do.
• Chứng minh sinh viên (nếu áp dụng):
  • Thư mời nhập học (Offer of Place) hoặc thẻ sinh viên từ trường tại New Zealand.
• Số dư tối thiểu:
  • Một số ngân hàng yêu cầu số dư tối thiểu từ 100-1,000 NZD, nhưng nhiều tài khoản sinh viên không yêu cầu.

Bước 3: Mở tài khoản

1. Mở tài khoản trực tuyến (trước khi đến New Zealand):
   • Một số ngân hàng như ANZ, ASB cho phép mở tài khoản từ nước ngoài, nhưng bạn cần đến chi nhánh để kích hoạt sau khi đến New Zealand.
   • Truy cập website ngân hàng, điền thông tin, tải lên tài liệu.
   • Sau khi mở, bạn có thể chuyển tiền từ Việt Nam để sẵn sàng sử dụng.
2. Mở tài khoản trực tiếp:
   • Đặt lịch hẹn với ngân hàng hoặc đến chi nhánh (thường mở từ 9:00-16:30, thứ Hai đến thứ Sáu).
   • Mang theo giấy tờ gốc và bản sao để xác minh.
   • Sau khi mở, bạn nhận thẻ ghi nợ (debit card) và có thể sử dụng ngay.

Bước 4: Kích hoạt và sử dụng

• Nạp tiền vào tài khoản để đáp ứng yêu cầu “fully functional bank account” khi xin IRD number.
• Kích hoạt ngân hàng trực tuyến hoặc ứng dụng di động để quản lý tài khoản.
• Sử dụng thẻ EFTPOS (thẻ ghi nợ) để thanh toán tại cửa hàng, vì người New Zealand ít dùng tiền mặt.

Chi phí mở tài khoản

• Phí mở tài khoản: Hầu hết các ngân hàng không tính phí mở tài khoản.
• Phí duy trì: Tài khoản sinh viên thường miễn phí; tài khoản thông thường có thể mất 10-20 NZD/năm.
• Phí giao dịch quốc tế: 2.5-3% mỗi giao dịch hoặc 5-7 NZD khi rút tiền ATM nước ngoài.

Mẹo mở tài khoản ngân hàng

• Mở tài khoản trong tuần đầu tiên đến New Zealand để quản lý tài chính sớm.
• So sánh các gói tài khoản sinh viên để tận dụng ưu đãi như miễn phí duy trì hoặc giảm giá vé giao thông.
• Nếu làm việc, hỏi nhà tuyển dụng về ngân hàng họ sử dụng để giảm phí chuyển khoản.

4. Lưu Ý Quan Trọng Khi Xin IRD Number và Mở Tài Khoản Ngân Hàng

• Thứ tự thực hiện: Mở tài khoản ngân hàng trước, sau đó xin IRD number, vì IRD yêu cầu chứng minh tài khoản ngân hàng hoạt động.
• Thời gian xử lý: Xin IRD number mất 2-12 ngày, vì vậy hãy chuẩn bị sớm nếu bạn cần làm việc ngay khi đến New Zealand.
• Xác minh tại chỗ: Một số ngân hàng và IRD yêu cầu xác minh trực tiếp, vì vậy hãy ưu tiên đến chi nhánh hoặc PostShop/AA Centre gần nhất.
• Phí dịch thuật: Nếu tài liệu không phải tiếng Anh, bạn cần trả phí cho dịch vụ dịch thuật công chứng, khoảng 20-50 NZD/tài liệu tùy độ dài.
• Hỗ trợ từ trường học: Du học sinh có thể nhờ văn phòng quốc tế của trường hỗ trợ mở tài khoản hoặc xác minh giấy tờ.

5. Bắt Đầu Hành Trình Tại New Zealand Với Tài Chính Ổn Định

Tạo mã số thuế (IRD number) và mở tài khoản ngân hàng là hai bước quan trọng để bắt đầu cuộc sống tại New Zealand một cách suôn sẻ. Với IRD number, bạn đảm bảo nộp thuế đúng mức và nhận các quyền lợi tài chính. Với tài khoản ngân hàng, bạn quản lý tài chính hiệu quả và hỗ trợ các giao dịch hàng ngày. Hãy chuẩn bị giấy tờ đầy đủ, chọn ngân hàng phù hợp, và tận dụng các nguồn hỗ trợ như www.ird.govt.nz 

Nếu bạn cần hỗ trợ toàn diện từ A–Z, đội ngũ The Glocal Citizens luôn sẵn sàng đồng hành giúp bạn tối ưu hồ sơ và săn slot hiệu quả.